Devajit Bhuyan
मणिपुर राज्य, जो भारतको उत्तरपूर्वी भागमा अवस्थित छ, भारतीय संस्कृति, सभ्यता र राजनीति प्रणालीको अभिन्न अङ्ग हो। महाभारत महाकाव्यमा पनि मणिपुरको उल्लेख गरिएको छ, जब पाण्डवहरू आफ्नो वनवासको समयमा भारतको यस भागमा आएका थिए र अर्जुनले मणिपुरकी राजकुमारी चित्राङ्गदासँग विवाह गरेका थिए। पछि, जब पाण्डवहरूले युधिष्ठिरलाई भारतको सम्राट घोषणा गर्न अश्वमेध यज्ञ गर्ने निर्णय गरे, तब उक्त यज्ञको घोडालाई चित्राङ्गदा र अर्जुनका छोरा बब्रुवाहनले बन्दी बनाएका थिए।मूलतः, मणिपुरका मानिसहरू शान्तिप्रेमी र सांस्कृतिक रूपमा उन्नत छन्। मणिपुरी नृत्य भारतका शास्त्रीय नृत्यमध्ये एक हो र अत्यन्त लोकप्रिय पनि छ। तर पछिल्ला केही वर्षहरूमा मणिपुर जातीय द्वन्द्वको शिकार भएको छ र जलिरहेको छ। धेरै मानिसहरूले आफ्नो ज्यान र सम्पत्ति गुमाएका छन् र आफ्नै मातृभूमिमा घरविहीन भएका छन्। मणिपुरमा स्थायी शान्ति र सद्भावका लागि कसैले पनि कुनै ठोस पहल गरेको छैन। भारतका अन्य भागमा बस्ने जनताहरू मणिपुरको पीडाप्रति उदासीन र गम्भीर छैनन्।चित्राङ्गदाको आँसु मेरो मानसिक पीडा र मणिपुरका जनताको लागि भएको पीडाको प्रतिबिम्ब हो।